HIỆU QUẢ BƯỚC ĐẦU TRONG VIỆC BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG Ở HUYỆN KRÔNG BÔNG

          Điểm sáng về công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống trên địa bàn huyện Krông Bông là các xã Cư Pui, Hòa Sơn, Dang Kang. Tuy có nhiều dân tộc cùng sinh sống, song những năm trước đây, các hoạt động văn hóa, lễ hội ở các xã ít được quan tâm. Một số lễ hội của đồng bào Ê Đê, M’Nông thưa dần; đồng bào phía Bắc vào định cư chỉ lo làm ăn, ít màng đến những giá trị tinh thần. 5 năm gần đây, nhiều hoạt động văn hóa truyền thống đã được khơi dậy. Các lễ hội hiện đã trở thành thông lệ và là điểm đến của nhiều du khách ở trong và ngoài huyện. Rộn ràng nhất là các lễ cúng vào dịp cuối năm của đồng bào Ê Đê, M’Nông; hội thi diễn tấu cồng chiêng hàng năm ở xã Cư Pui; lễ hội khai hạ đầu năm của người Mường ở xã Hòa Sơn. Đặc biệt, lễ hội văn hóa truyền thống các dân tộc phía Bắc ở xã Cư Pui vào dịp đầu xuân đã được tổ chức quy mô cấp huyện, thu hút nhiều du khách. Các hoạt động văn hóa - thể thao như bóng đá, bóng chuyền, văn nghệ, giao lưu, hội thao… được tổ chức thường xuyên. 

      Việc mở các lớp truyền dạy diễn tấu cồng chiêng cho thanh thiếu niên các buôn ở xã Dang Kang, Ea Trul; dạy hát Ayray, hát Kưưt cho lớp trẻ đồng bào Ê Đê ở xã Yang Mao; dạy múa khèn, đàn tính hát then cho lớp trẻ ở xã Cư Pui… cũng đã đem lại những kết quả đáng ghi nhận. Trong những năm qua, Phòng Văn hóa-Thông tin (VHTT) huyện Krông Bông đã mở được 24 lớp truyền dạy diễn tấu chiêng đồng, chiêng Kram cho hơn 200 thiếu niên người đồng bào dân tộc Ê Đê; phối hợp với các xã phục dựng nhiều lễ cúng ở các buôn đồng bào tại chỗ như lễ cúng tuốt lúa đầu năm, nghi lễ ăn cơm mới ở buôn T’lia và lễ cúng bến nước ở buôn H’Ngô A (xã Hòa Phong); Lễ cúng bến nước ở buôn M’Ghi (xã Yang Mao), lễ cúng bến nước ở buôn Cư Ênun A (xã Dang Kang)… 

       Hiện nay, Phòng VHTT Krông Bông cũng đang thống kê số lượng các nghệ nhân tạc tượng, cồng chiêng, đàn tính hát then, dạy chơi nhạc cụ, thầy cúng để sắp tới mời họ phối hợp mở lớp và phục dựng. Nghệ nhân ở các thôn, buôn rất nhiệt tình ủng hộ, chung tay phục dựng, truyền dạy cho lớp trẻ. Nghệ nhân Y’Blê M’drang (Ama Kim) ở buôn M’nang Dơng (xã Yang Mao) là một trong ít nghệ nhân biết sáng tác và hát được những làn điệu Ayray, Kưưt. Ông tham gia rất nhiều liên hoan dân ca, dân vũ Tây Nguyên và đã giành nhiều huy chương. Ama Kim tâm sự: “Sợ những làn điệu dân ca bị mai một, thất truyền nên từ năm 2013 đến nay, được sự hỗ trợ của Phòng VHTT, buôn M’nang Dơng đã mở được 2 lớp dạy hát dân ca Ê Đê cho 40 em thanh thiếu niên”...

       Tuy việc phục dựng lễ hội chưa nhiều, các hoạt động văn hóa cổ truyền ở một số địa phương mới được khơi dậy, song đáng mừng là các hoạt động này đã trở thành phong trào và phát triển mạnh ở nhiều địa phương trong huyện. Cùng với lễ hội mới (lễ hội hiện đại), lễ hội truyền thống ở huyện Krông Bông giờ đây đã là nhu cầu cần thiết trong đời sống tinh thần của đồng bào các dân tộc trong huyện. Góp phần bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa cội nguồn đa sắc màu và tiềm năng phát triển du lịch trên quê hương căn cứ cách mạng. 

Lễ cúng bến nước

Đội chiêng xã Cư Pui

Hát Then đàn Tính của đồng bào Tày trên địa bàn huyện

                                      Bài, ảnh: Tùng Lâm